“Duurzaamheid is groter dan de school. Leerlingen moeten begrijpen waarom ze iets doen en hoe ze thuis kleine stappen kunnen zetten.”
Françoise Zinhagel is docent duurzaamheid op Helicon, vmbo in Eindhoven. Alle leerlingen in de onderbouw volgen dit vak, een bewuste keuze van deze groene school.
Met opdrachten die thuis, met de ouders, uitgevoerd moeten worden stimuleert Françoise leerlingen zelf na te gaan denken. Een goed thema hiervoor is verspilling: “Dan zeg ik, joh vraag papa of mama eens hoe zij erover nadenken en bedenk samen wat voor acties jullie kunnen ondernemen” . Ze raadt de ouders altijd aan om hetgeen de leerling bespaart ook aan de leerling te geven, dat motiveert!
Meestal zijn leerlingen enthousiaster bezig met dit thema dan docenten. Gelukkig passen steeds meer docenten duurzaamheid in hun lessen toe. De kunstvakken doen dit al veel, maar ook bijvoorbeeld horeca: zo is onlangs iemand uitgenodigd om een gastles te geven over verspilling.
Veel collega’s beseffen het gewoon niet – maar als ze goed zouden kijken naar de praktijklessen dan zien ze dat ze best al duurzaam bezig zijn. Françoise gebruikt kleine initiatieven om hen daar bewust van te maken. Dat kan bijvoorbeeld een gastles zijn die zij voorstelt, of door hen te attenderen op de recylce-periode waarin “we-cycle” bakken in de school staan.
Om te zorgen voor een breder draagvlak in de school is het Eco-Team opgezet, bestaand uit leerlingen en docenten. Elke docent uit het team pakt een thema op en gaat hiermee aan de slag met leerlingen. Bij ouderavonden geven de leerlingen uit het Eco-Team een presentatie.
“Het afgelopen jaar hebben we gewoon de stoute schoenen aangetrokken en nu houdt de leerling op de ouderavond gewoon deze presentatie. Ze vertellen wat ze doen, waarom ze het belangrijk vinden, wat ouders kunnen doen om hun kinderen te motiveren.”
“En,” voegt zij toe “het is voor de leerlingen heel voornaam om lid te zijn van het Eco-Team”.
De les duurzaamheid staat verplicht op het rooster in de onderbouwklassen. In deze lessen krijgen leerlingen praktische opdrachten die zelf mogen onderzoeken. “Dat is bijvoorbeeld de afvalstroom in de school,”legt Françoise uit. “Dat loopt in principe goed maar kan altijd beter. ”
“Leerlingen mogen bijvoorbeeld een afspraak maken met de teamleider, die komt dan tijdens onze les. Ook de conciërge mogen ze uitnodigen, de mensen die het afval komen ophalen, de schoonmakers.”
De leerlingen mogen hen alles vragen over het onderwerp en gaan daarna aan de slag met verbetervoorstellen. De beste voorstellen worden natuurlijk ook gepresenteerd aan de teamleiders.
Wat kan Françoise docenten aanraden die ook meer duurzaamheid in de lessen willen integreren? “Doe kleine dingetjes, speel in op de actualiteit. Als er iets op het nieuws komt over CO2, over fijnstof, over ventilatie in de school in verband met Corona. Laat de leerlingen het uitzoeken en laten ze een presentatie houden voor elkaar. En als er iets leuks uitkomt, laat het dan presenteren aan de teamleiders.”
Op de foto’s hieronder zie je hoe de leerlingen van het Eco-Team een basisschool hielpen bij het winterklaar maken van de tuin. Dat was tijdens NL-Doet, voor de gelegenheid omgedoopt tot “Helicon-Doet”.