{{ darkOn ? 'go bright' : 'go green' }}
PRAKTIJKVERHALEN

Leerlingen en planten bloeien op in schooltuin Garden013

Jocelyn Janssen
Docent Biologie/Groen en Dier, Stagecoördinator
Anniek Andriese
Docent Biologie, Praktijkdocent Groen
school
Campus 013
regio
trefwoorden
contact
Jocelyn Janssen
Docent Biologie/Groen en Dier, Stagecoördinator
Anniek Andriese
Docent Biologie, Praktijkdocent Groen
partners
Jong leren eten

Kinderen en jongeren in aanraking brengen met kennis en activiteiten over voedsel, zodat ze zelf gezonde én duurzame keuzes kunnen maken.

https://www.jonglereneten.nl/

IVN Natuureducatie

Laat jong en oud beleven hoe leuk, gezond én belangrijk natuur is.

https://www.ivn.nl/

In de schooltuin bij Campus 013 worden niet alleen groene lessen gegeven maar zijn vanuit allerlei vakken leerlingen actief. Jocelyn Janssen, duurzame docent van het jaar 2022, is samen met collega biologiedocent Anniek Andriese de motor achter dit duurzame initiatief.

Anniek: ‘Als docent biologie ben je al vaak bezig om in de klas plantjes uit zaden te laten opkomen. Maar tegen de tijd dat er een vrucht aankomt, is het hoofdstuk uit en het proefwerk voorbij. Dat vond ik jammer. Ik wilde de leerlingen het hele proces van zaadje tot vrucht kunnen laten zien.’

Fruitbomen planten met een subsidie voor schoolfruit

‘Doordat er buiten een ruimte over was kwam ik op het idee om de plantjes buiten, in bakken van een vierkante meter, op te laten komen. En als er dan toch iets groeit, dan kan de horeca-afdeling er ook iets mee doen. Zo proberen we nu steeds meer zelf te kweken en te verwerken op school waardoor leerlingen kunnen proeven uit eigen tuin.’

‘Een subsidieregeling voor schoolfruit bracht het idee verder aan het rollen. Onze directie stelde voor om in het kader daarvan fruitbomen te planten. Daarna groeide het plan door en kwamen er steeds meer partijen bij.’

Leerlingen kunnen proeven uit eigen schooltuin

Jocelyn: ‘Inmiddels zijn alle leerlingen wel op een of andere manier betrokken bij de tuin. Al is het maar op de bomenplantdag of bij het in elkaar zetten van moestuinbakken tijdens techniek.’

Anniek: ‘Als ik buitenlesgeef laat ik laat eigenlijk alle klassen wel langs de kruiden gaan. Even met de handen erlangs, even ruiken. Dan hoor ik ze zeggen: ‘O ja dat zit ook op de pizza’.

Vakoverstijgend werken in en rond de tuin: van websites tot pergola’s

‘De ideeën voor samenwerking met andere vakken kwamen vanzelf eigenlijk. Zo hebben de leerlingen van houtbewerking een pergola gemaakt en ook insectenhotels’, vertelt Jocelyn. ‘We hebben ook informatiebordjes in de tuin. Daar staan QR-codes op die verwijzen naar een website. Dat soort projecten wordt uitgedacht bij D&P en ICT & Media. Het fruit, de kruiden en de groenten zijn natuurlijk in goede handen bij de horeca-leerlingen.’

Anniek: ‘Niet elke leerling heeft altijd door dat hij met de tuin te maken heeft als hij in de keuken staat afval te verzamelen in een bakje voor het wormenhotel, maar ze hebben allemaal wel wat ermee te maken.’

Met het buitenlokaal in de schooltuin kunnen alle vakken meedoen

‘Ons buitenlokaal is ontstaan bij de ‘wadi’ (een opslagvoorziening voor regenwater). Die nam best veel ruimte in beslag. We hebben daar een vlonder overheen gebouwd. Nu staan er twee reusachtige picknickbanken op waar je met je klas op past. Met onze kleinere groepen, tot ongeveer 20 leerlingen, past dat prima,‘ legt Jocelyn uit.

‘Hierdoor haken ook vakken aan die wat lastiger klussen in de tuin kunnen oppakken: zij kunnen in het buitenlokaal les geven. Bij Nederlands hebben we trouwens een enquête opgesteld die we onder de leerlingen houden over de tuin.’

‘We stimuleren ook dat de leerlingen in de tuin gaan pauzeren. Zeker op hete dagen verkiezen ze de tuin wel voor het schoolplein.’

‘Daar hebben we wel discussie over gehad met collega’s, er zit normaliter wel een hek omheen. Maar we vinden het belangrijk dat ze ervaren dat het prettig is om in te zitten, in een groene omgeving.’

Anniek:

‘Als ik ze die tuin instuur is het weer een lesopdracht, maar als ze er zelf in de pauze gaan zitten chillen is dat toch veel beter?’

‘Leerlingen kijken intussen toch wel om zich heen. Wie weet wat ze nog meepikken van de plantjes, de informatieborden. Ze ervaren vooral dat het koeler is, prettiger dan binnen zitten of op een stenen plaatsje.’

Jocelyn vult aan: ‘Voor de leerlingen van Verzorging heeft Anniek een les ontwikkeld waarin ze zelf calendula-zalf maken. Anniek neemt de leerlingen mee en laat de goudsbloem zien. Calendula kennen ze wel van de zalfjes, maar ze hebben geen idee dat het een bloemetje is, dat wij ook in de tuin kweken.’

‘De tuin daar hebben ze misschien niets mee, maar ze hebben wel mooi een zalfje gemaakt met een bloemetje uit de tuin’.

Jocelyn: ‘Je kunt de mindset nooit helemaal veranderen. Maar hopelijk is er een zaadje geplant. Stel je voor dat leerlingen, als ze zelf ooit een huis hebben, toch kiezen voor het aanleggen van groen en een tuintje, in plaats van stenen.’

‘Met deze tuin kunnen we onze leerlingen onbewust bewust maken’

Dankzij diverse partners groeit de tuin goed door

Jocelyn en Anniek: ‘We helpen graag om meer scholen zover te krijgen dat zij buitenlessen integreren in hun programma. We zitten met z’n allen nog veel te veel vast in de boeken.’

‘We doen heel veel voor kinderen op de basisschool om ze bewust te maken. In het voortgezet onderwijs is daar eigenlijk nauwelijks ruimte meer voor. Wij denken dat die ruimte er wel is maar die moet met elkaar zien te vinden.’

‘We investeren zoveel in de leerlingen op de basisschool en dan doe je daar in het voortgezet onderwijs niets mee, dat is echt een gemiste kans.’

‘Het Klimaatadaptiefonds van de gemeente Tilburg heeft een groot deel van de tuin financieel voor rekening genomen. IVN gaf subsidie voor het buitenlokaal vanuit De groene schooltuin. Daarnaast zijn er nog andere partijen bij betrokken, zoals het Prins Bernhard Cultuurfonds, Jong Leren Eten, GGD Midden Brabant. We krijgen ook jaarlijks hulp van biologieleraren-in-opleiding via Fontys en mbo-studenten van Yuverta om leerlingen te begeleiden bij het voedselpad.’