Onderwijsinstellingen, bedrijven, maatschappelijke organisaties, gemeente en inwoners werken met elkaar aan het onderwijs van de toekomst. Dat maakt Amersfoort Nationale Onderwijsstad 2020-2021.
De vrijwilligers van Het Huis van Bartels zetten zich in voor de bevordering van de sociale binding in de wijk Liendert-Rustenburg-Schuilenburg te Amersfoort en de natuur in de leefomgeving.
Ontwerpen en maken interieurs op maat voor ruimtes waarin grote en kleine mensen werken, leren, spelen, wonen en ontmoeten.
Op het moment dat leerlingen bij een bedrijfsbezoek in de praktijk zien wat ze op school hebben geleerd, dán leggen ze echt de link.
Duurzaamheid op het PRO33 College gaat dan ook over meer dan afvalstromen en circulaire economie. Directeur Lisette van den Berg vertelt hoe deze thema’s in het onderwijs zijn verweven.
“Natuurlijk werken we ook aan bewustwording, zoals met het afvalproject dat we samen met de gemeente uitvoeren. We leren leerlingen hoe je met materialen en afval omgaat. Daarin experimenteren de leerlingen met wat je opnieuw van afval kunt maken, dat je niet alles weg hoeft te gooien.
Dit thema hebben we verbreed door ook hierin voedselverspilling mee te nemen.
Die twee elementen, afval en voedselverspilling, hebben we samengevoegd. De gemeente heeft budget beschikbaar gesteld waardoor er een projectbureau is aangesloten. Dit bureau organiseert bedrijfsbezoeken. Voor onze leerlingen is dat heel fijn. Want op het moment dat ze daar in de praktijk zien wat ze op de school geleerd hebben, dan leggen ze echt de link.”
Ook in het schoolgebouw zijn duurzame elementen terug te vinden.
“Ons houtlokaal is onlangs verbouwd met bureau de Beleving. Dat heeft goed gekeken naar materiaal dat we al hadden en konden hergebruiken op een manier die past bij onze wensen. Zo’n project als dit is er meer op gericht om docenten bewust te maken maar ook leerlingen zijn gaan kijken bij de verbouwing.”
De Beleving bedacht in samenspraak met de docenten een logische route en slimme indeling. Er is nu ruimte voor verschillende werkplekken, zoals zagen, bouwen en schilderen. En er zijn grote wandkasten voor het materiaal gemaakt.
Wanneer het over duurzaamheid gaat, gaat het ook gauw over de Sustainable Developmenst Goals (SDGs), 17 doelen van de Verenigde Naties om van de wereld een betere plek te maken. Het verminderen van ongelijkheid is één van die werelddoelen waar de school actief aan werkt. De gemeente Amersfoort, niet voor niets onderwijsstad 2021, werkt daar graag aan mee.
“We zijn met een aantal andere scholen in de regio een project gestart rond duurzame arbeidsplaatsen. Samen willen we een poule van bedrijven samenstellen die zich inzetten voor deze arbeidsplaatsen en bereid zijn daar tijd in te stoppen. Die bedrijven krijgen dan ook een keurmerk is de bedoeling. “
“Om deze bedrijven te vinden, kijken we welke ondernemers al SDGs onderschrijven en dat ook zichtbaar maken. Het is fijn dat de gemeente meedoet in het project en ook belangrijk dat zij een rol blijft houden. Soms zie je dat iedereen in het begin enthousiast is maar dat er na 2 of 3 jaar weinig of niets meer van over is. Dus wil je echt verduurzamen en zorgen dat je project een toevoeging is voor jongeren en kansengelijkheid verkleint, dan is het belangrijk dat de gemeente aan boord blijft en de regie houdt. Een aantal bedrijven toonde zich al bereid om extra begeleiding in te zetten.”
“Ondanks corona blijven bedrijven veel moeite doen om toch werkplekken aan te blijven bieden.”
“Natuurlijk proberen gemeente, onderwijs en werkgevers vraag en aanbod goed op elkaar te laten aansluiten. Daar speelt het mbo ook een rol in.
We zien leerlingen uitstromen naar werk en naar het mbo. Wij volgen onze leerlingen twee jaar maar ook daarna kan nog van alles in hun leven gebeuren. Daar is dan de gemeente ook actief in, om te kijken met het mbo en met werkgevers hoe het met de leerlingen gaat.”
“We kijken voortdurend wat we kunnen doen om te voorkomen dat jongeren op de bank komen te zitten.”
Een mooi voorbeeld van een manier waarop meerdere duurzame doelen in elkaar haken zag Lisette in een zorg-project, bij haar vorige werkkring. “Ik hoorde van een collega een heel mooi voorbeeld waarin je aansluit op de wereld van jongeren. Het ging om een groepje Marokkaanse jongeren dat niet zoveel affiniteit had met hun werkplek.”
“Totdat ze oude rollators uit verpleeghuizen konden opknappen zodat ze naar familieleden in Marokko gestuurd konden worden. Dat zette deze jongeren echt ‘aan’. Ze deden het voor de familie en vanuit het respect voor ouderen.”
“Dat is bij ons ook steeds de vraag: hoe maak je het voor jongeren nou interessant?”
In de omgeving van PRO33 College kan dat in het Repair Café.
“Iemand komt met iets dat stuk was en daarna werkt het weer. Op het moment dat je daar een bijdrage aan levert, dan werkt dat heel positief.”
“Jongeren willen graag iets betekenen voor anderen uit de wijk. Ik vind ze vaak erg behulpzaam en bovendien zijn ze praktisch ingesteld. Ze halen niet eerst allemaal belemmeringen in hun hoofd waarom het niet zou kunnen. Dat is de kracht die zij hebben, ze pakken het aan als ze zien dat het ertoe doet.”
De school werkt samen met Huis van Bartels, een vrijwilligersorganisatie die zich inzet voor sociale binding in de wijk. Hiervoor biedt het huis een groen-sociaal-culturele ontmoetingsplek. “Naast onze school is een voedselbos om mensen uit de buurt ook de gelegenheid te geven om zelf iets te plukken. Dat laat meteen zien hoe je je eigen omgeving kunt gebruiken. En het Repair Café is daar opgezet. De bedoeling is dat mensen uit de wijk iets van thuis meenemen en dat zelf repareren in het Repair Café. Onze techniekafdeling participeert daarin.”
“Ik word er blij van als ik zie dat jongeren bezig zijn met datgene wat ze raakt en wat ze drijft. Dat ze doen wat ze kunnen en daar ook trots op zijn. Dat is geloof ik echt de basis waarin ze zich goed ontwikkelen.”
Als directeur van het PRO33 College wil zij hier graag aan bijdragen. Waar is zij het meest trots op?
“Ik ben toch het meest trots op het team en de relaties die zij met de leerlingen hebben. Want het zit altijd in die ontmoeting.”
“Het begint met een basis, dat je elkaar leert kennen, dat je elkaar ziet en dat je daarop aansluit. Daarna ga je dingen ontdekken met elkaar ook die belangrijk zijn voor de toekomst. Dat kun je pas ontwikkelen wanneer je je prettig en veilig voelt op school.”
Het praktijkleren is lastig wanneer de school (deels) dicht is. De school zocht actief naar alternatieven en bedacht onder meer een kookopdracht die thuis kon worden uitgevoerd.
“In samenwerking met een ondernemer hadden we een soort voedselpakket gemaakt met een recept. Daarmee gingen leerlingen voor de familie aan de slag. Ze moesten dan wel laten weten aan de mentor wat ze hadden gemaakt en hoe ze het aangepakt hadden. Als je ziet wat voor mooie filmpjes we kregen. Powerpoints waarin precies wordt uitgewerkt hoe ze het gemaakt hebben, hoe ze het met de familie hebben gedaan, of hoe ze voor de buurvrouw nog iets extra’s hadden gemaakt. Vooral het plezier erin, samendoen, kijken naar mogelijkheden: daar werd ik wel heel erg blij van.
Je doet het toch met elkaar. De ondernemer heeft met ons meegedacht zodat het financieel behapbaar bleef en het recept goed werkbaar was. Een goede samenleving maak je met elkaar en dit was daar alweer een mooi voorbeeld van.”
