{{ darkOn ? 'go bright' : 'go green' }}
Menu
Expertisecentrum op het gebied van publieksprogrammering en educatie voor natuur, milieu en duurzaamheid.
Expertisecentrum op het gebied van publieksprogrammering en educatie voor natuur, milieu en duurzaamheid.
In het Upcyclecentrum Almere dat begin 2018 is geopend, leggen we de basis voor levende lessen: lessen met herkenbare producten, onderwerpen en rolmodellen.
“Ik vind het leuk om te dingen te doen, dingen te bouwen en zo. Het leukst is om te kijken hoe het gaat werken, dat het steeds beter wordt”.
Dat zegt één van de leerlingen desgevraagd over de praktijkopdracht die Stad & Natuur Almere regelde voor de school. Deze organisatie biedt educatieve programma’s op het gebied van natuur, duurzaamheid en milieu aan op het Almeers primair- en voortgezet onderwijs. Zo ook op OSG De Meergronden. Gezamenlijk ontwikkelen zij nu dit lesprogramma, met als doel deze lessen te gebruiken als standaard onderdeel voor het onderbouwprogramma.
Vier vmbo-brugklassen van deze school werken aan het project “Duurzame energie”, waarin leerlingen in een tiendelige lessenreeks een eigen windmolen ontwerpen en maken. Docent Léon Langereis- Adames-Costa en Tom Kooiman van Stad & Natuur vertellen hoe ze de leerlingen meenemen in de uitdagingen van de energietransitie aan de hand van een praktische opdracht.
Deze lessenreeks maakt voor De Meergronden onderdeel uit van project Sterk Techniek Onderwijs Almere en richt zich, naast het thema energie, op thema’s als voeding, logistiek en digitale media. Aan het project doen zeven vmbo-scholen uit Almere mee. Het doel van Sterk Techniek Onderwijs is om leerlingen op het vmbo kennis te laten maken met techniek en technologie.
Als maatschappelijk betrokken school wil De Meergronden middenin de samenleving staan. De school vindt het belangrijk dat leerlingen kritisch leren denken en hun verantwoordelijkheden nemen ten opzichte van de ander. De samenwerking met Stad & Natuur komt dan ook niet uit de lucht vallen.
Léon vertelt in dit praktijkverhaal hoe dat op school gaat, Tom licht toe hoe Stad & Natuur de leerlingen een positieve bijdrage wil laten leveren aan een groen, gezond en duurzaam Almere. Léon:
“Onze leerlingen kregen via Stad & Natuur een opdracht van een echte opdrachtgever, die daadwerkelijk windmolens plaatst in de omgeving. Dat had ik zelf niet zo makkelijk voor elkaar kunnen krijgen.”
Iedere dinsdag komt Tom naar de school. Dan werken ze samen met eerstejaars basis- en kaderleerlingen de hele dag aan een concrete opdracht van een echte, externe, opdrachtgever ‘Almeerse wind’.
‘Almeerse Wind’ is een bewonersinitiatief, dat een goed en duurzaam verloop van de energietransitie ondersteunt. Binnenkort start de bouw van een nieuw windmolenpark in Almere waar zij bij betrokken zijn. “Dat kan natuurlijk met windmolens, maar van welk materiaal zijn die windmolens eigenlijk gemaakt? Kan dat ook duurzamer dan met de composieten waar windmolens nu vaak van gemaakt zijn?” legt Léon uit.
Zodoende wil deze opdrachtgever kijken of leerlingen van De Meergronden misschien wel een heel ander concept kunnen bedenken dan wat zij tot nu toe toepassen.
De vraag aan hen is: ‘Hoe zien de windmolens van de toekomst eruit? Geef ons eens advies over hoe het misschien wel anders zou kunnen’.
Bij het uitvoeren van deze opdracht komt veel kijken. Te beginnen met vragen zoals: Wat is energie? Wat is duurzame energie? Welke eigenschappen hebben windmolens? Of: Hoe zien de windmolens van de toekomst eruit? Léon en Tom behandelen al deze vragen in de les. Dat doen ze met praktijkopdrachten en dat bevalt de leerlingen goed.
Zo zegt ook één van de leerlingen desgevraagd: “Ik vind het leuk om te dingen te doen, dingen te bouwen en zo. Het leukst is om te kijken hoe het gaat werken, dat het steeds beter wordt, hoe hard hij gaat.”
Door de verbinding met Almeerse Wind als opdrachtgever en met Stad & Natuur heeft de school de omgeving betrokken bij het onderwijs. Daarnaast kijken alle partijen ook goed naar de duurzame banen van de toekomst, die in deze omgeving nodig zullen zijn.
Tom vertelt: “Wij zijn een lokale organisatie en het is ook onze doelstelling om ervoor te zorgen dat dat de programma’s die we uitvoeren ten gunste zijn van de regio of stad. Dit specifieke thema past dan ook echt bij Flevoland. Van alle provincies hebben we hier de meeste windmolens van Nederland. Ook vanuit de gemeente Almere staat duurzaamheid voorop. Het is daarbij ook echt nodig om over de toekomst na te denken: wie zijn de mensen die ervoor gaan zorgen dat duurzaamheid blijvend voortgetrokken wordt.”
“Wij vinden het daarom ook zo belangrijk dat we niet alleen kijken naar de werknemers van nu, maar ook naar de werknemer van de toekomst. Het is belangrijk om daar in te investeren.”
Léon is niet alleen actief als biologiedocent maar ook voor Sterk Techniek Onderwijs. Daarbij vindt hij het leuk om met robotica aan de slag te gaan en nu eens geen vogelhuisje te maken. Of om in plaats van klassieke autotechniek het thema Water uit te lichten. Actueler en meer aansprekend voor de leerlingen. Zo werkt de Meergronden in de bovenbouw met leerlingen aan een project over zelfrijdende auto’s.
Er zijn meer voorbeelden van lessen over duurzame thema’s. Zo wordt Almere Meet Water verweven in het profiel D&P voor de bovenbouwleerlingen.
Tom: “Dat project gaat over waterkwaliteit, met als onderdeel ook waterbeleving. De impact van menselijk handelen op lokaal (natuur)water staat centraal”. Léon: “We kijken bijvoorbeeld hoe je water gebruikt in de omgeving, is dat om te vissen, te zwemmen, om bootje te varen? Ook gaan we met de leerlingen kijken wat voor stoffen in het water opgelost zijn. We kijken naar oppervlaktespanning, het doorzicht van het water”.
Wat opvalt aan de aanpak is dat de omgeving altijd het uitgangspunt is voor de inhoud. De lokale omgeving maakt onderwerpen als duurzaamheid en gezondheid minder abstract. Dat is echt onderdeel van de werkwijze van Stad & Natuur en het sluit helemaal aan bij de visie van De Meergronden.
De lokale aanpak kan vaak niet zomaar gekopieerd worden in een andere stad omdat lokale netwerken, situaties en beschikbare financieringsstructuren van elkaar verschillen. Toch werkt Stad & Natuur veel samen met initiatieven uit Flevoland. Dat is een wisselwerking. Tom: “Het is voor ons ook zo belangrijk om te leren van elkaar. Dat voorkomt dat wij telkens het wiel opnieuw moeten uitvinden.”
Heeft Léon nog een gouden tip voor andere docenten? “Ik geef nu vier jaar les en ik vind het erg leuk om nieuwe dingen te proberen. Ook tegen docenten die al veel langer lesgeven zou ik willen zeggen: blijf gewoon kijken naar wat er mogelijk is, blijf dingen proberen! Misschien makkelijk praten voor mij omdat ik net begin, maar ik wil dat echt blijven doen.”
Tom voegt toe:
“Met elkaar experimenteren, dingen uitproberen is meer dan ooit belangrijk om te doen. We kunnen het ons niet permitteren om 30 jaar lang dezelfde lessen te blijven geven en niet mee te gaan met de tijd”.
