{{ darkOn ? 'go bright' : 'go green' }}
Menu
GrowWizzkid: Leer kinderen wat gezond eten is
Op een vmbo groen school verwacht je natuurlijk tuinen. Toch sneuvelt ook daar in de druk van alledag soms het werk aan mooie projecten. Wellant Sloten had het geluk dat oud-leerling Mike Hartkamp tijdens zijn stage de oude schooltuinen wilde omvormen tot eetbare tuinen. Zodat vmbo-leerlingen daar zien en ervaren waar voedsel vandaan komt en ze het nog leuk gaan vinden ook.
Na zijn schooltijd op het Wellant koos Mike bewust voor een groen mbo-opleiding, hij wilde van jongs af aan al docent Groen worden. Gelukkig kon hij op dezelfde kleinschalige locatie waar hij al zo vertrouwd was, beginnen met de opleiding “Urban Green Development”. Zo dicht bij zijn oude vmbo-school hoorde hij dat er een aantal uren per week vrij kwamen. Dat is in de vorm van een stage gegoten. Zodoende kon Mike aan de slag.
“Samen met een onderwijsassistent verzorg ik Plant – Groen lessen. Daarbij heb ik ervoor gekozen om het terrein wat om de school heen ligt onder handen te nemen samen met de leerlingen.
In de borders voor de school stonden sedum en rozenplantjes, overwoekerd met gras. Dat voegt helemaal niks toe aan de biodiversiteit op dat gebied. Ook daarom wilde ik er graag iets mee gaan doen.
Samen met directie en docenten hebben we een plan gemaakt voor een eetbare tuin. Dat is niet alleen leuk en leerzaam voor de leerlingen, het ziet er heel mooi uit en de dieren die wij op school houden kunnen ervan eten. Het scheelt in de kosten, het is circulair, je gooit eigenlijk niets weg.”
Veel leerlingen uit de stad missen een compleet beeld van waar voedsel vandaan komt.
“Bij ons krijgen de leerlingen ook les in het vak verwerking agrarische producten. Daar gingen ze koken, maar de leerlingen hadden vaak geen idee waar het eten echt vandaan kwam. Ik vind het dan geweldig om met hen bezig te gaan met het kweken van voedsel, heel lokaal en dichtbij.”
“Ik wil ze graag die beleving geven van waar eten echt vandaan komt, wat het gebruik van bijvoorbeeld fungiciden met je eten doet. Ze echt bewust naar voedselproductie leren kijken.”
“Dat probeer ik dus zoveel mogelijk te doen en in mijn lessen terug te laten komen. De moestuin die ik dit jaar met leerlingen aanleg, is ingericht volgens het concept van combinatieteelt. Dat wil zeggen dat de één zorgt voor de bescherming van de ander. Wortelen doen het bv heel goed naast ui en naast aardbeien. Die ui zorgt ervoor dat het beestje dat de wortelen aan zou kunnen tasten niet komt, omdat die niet van de geur van uien houdt. Zo hoef je eigenlijk nooit gebruik te maken van chemische bestrijdingsmiddelen. En je bevordert de biodiversiteit omdat je insecten de kans geeft.”
“Wat ik merk is dat ze in het begin het vak Plant vies vinden, want ze moeten met hun handen in de aarde. Maar toen we een eigen zitplek hadden aangelegd in de schooltuin waren ze echt wel trots en enthousiast.
Voordat het zover was kwam er aardig wat graaf- en spitwerk bij kijken. “De borders in de schooltuin waren verwilderd met heel veel gras en verschillende soorten woekeronkruiden. Dat heb ik de leerlingen eerst leeg laten halen. Daarna hebben we er doek ingelegd met houtsnippers erop. Daar staat nu een bankje op zodat ze in de schooltuin een eigen zitplekje hebben gemaakt.”
“De leerlingen moesten dus scheppen, wieden, doek leggen, houtsnippers scheppen, uitrijden en egaliseren. Best zwaar en intensief werk. Maar wanneer ze met hun ouders voorbijrijden langs de school dan kun je eigenlijk er wel van uit gaan dat ze tegen hun ouders zeggen ‘kijk, dat heb ik met mijn klas gedaan’.”
Mike wordt op het mbo opgeleid om oplossingen in de stedelijke omgeving rond klimaat en biodiverstiteit te maken. De leerlingen op het vmbo worden ook al stapje voor stapje daarop voorbereid. Op het Wellant Sloten wordt bijvoorbeeld lesgegeven met een Growwizzkid.
“Dat is een lagenteeltsysteem met roze ledlampen. Het is ongeveer twee meter hoog en heeft vijf lagen met roze ledlampen die ervoor zorgen dat de planten sneller groeien. Je hebt er geen grote akkers meer voor nodig dus je kunt heel gericht jouw voedsel telen.”
“Ook in dat licht zijn weer heel veel verschillende soorten. Je hebt paars licht, je hebt blauw licht, je hebt roze licht. De juiste combinatie zorgt ervoor dat bijvoorbeeld de sla hele grote bladeren krijgt. Of juist een heel sterk wortelgestel.” Mike probeert er samen met de vakdocent in elke les wel iets van terug te laten komen.
Bovenbouwleerlingen krijgen het vak vergroening stedelijke omgeving. Onderwerpen zoals stadsboerderijen, beplantingsplannen, waterbeheer in Nederland, komen daarin aan bod. Maar ook groenonderhoud en -beheer in de stad, an gaat het bijvoorbeeld over een verticale tuin, een balkontuin of een tuin op een dakterras.
Mike groeide zo’n beetje op in de moestuin van zijn ouders. Hij herinnert zich hoe geweldig hij het vond dat er uit zijn komkommerzaadjes echte eetbare komkommers groeiden. Ziet hij dat ook bij zijn leerlingen terug?
“Soms wel ja. Ik had een groep leerlingen die eigenlijk niets hadden met mijn vak. We waren bezig met stekken en dat ging best prima, we deden dat iedere vrijdag. Op dinsdag kwamen leerlingen uit die groep al naar me toe. Ze vroegen: ‘mogen wij naar de kas, want we willen kijken of ons stekje gegroeid is’.”
“Dat vind ik geweldig, dat leerlingen erover nadenken en daadwerkelijk gemotiveerd zijn om te gaan kijken. Dat ze zich realiseren ‘o dat heb ik gedaan en dat leeft en dat groeit’.”
