{{ darkOn ? 'go bright' : 'go green' }}
PRAKTIJKVERHALEN

Winkel ‘Meester Jelles’ succesfactor voor leren en circuleren op praktijkschool De Brêge

Anneke Geertsma
Onderwijsassistent
regio
trefwoorden
contact
Anneke Geertsma
Onderwijsassistent
partners
Dag van de duurzaamheid
Gezonde School

website

De Gezonde School-aanpak maakt een gezonde leefstijl op school vanzelfsprekend

Op De Brêge hebben de leerlingen niet alleen een bijzondere stageplek maar ook een eigen verkoopkanaal voor hun zelfgemaakte en gerecyclede producten: winkel ‘Meester Jelles’.

Daar vind je mooie producten die de leerlingen maken van restmateriaal, opgeknapt ofwel “ge-upcycled” hebben, of hebben samengesteld uit verschillende gebruikte onderdelen. De winkel is zó mooi dat zelfs leerlingen van een jaar of 14 er wel gezien durven te worden. Anneke Geertsma, onderwijsassistent op de Brêge en coördinator van de winkel, vertelt er zeer enthousiast over. Samen met collega’s Celissa van Lierop en Wouter Lijzenga begeleidt ze leerlingen en staat ze op de winkelvloer.

Didactiek

“De eerste insteek voor de winkel was vooral dat leerlingen moeten leren in de praktijk. Dat kan in een keuken, dat kan in de techniek, maar dat ook in de detailhandel: in dit geval in een winkel van de school.”

De winkel was eerder al op verschillende locaties te vinden. Inmiddels staat die prachtig op zijn plek, op de Recycleboulevard van Omrin in Leeuwarden.

De winkel begon in een oud winkelpland in Leeuwarden, verhuisde toen naar een oude gevangenis, De Blokhuispoort, waar allemaal kleine winkeltjes in gevestigd waren. Heel speciaal, maar weinig armslag, al was de ervaring wel bijzonder. De directeur had al eens geopperd om naar de kringloopwinkel te gaan, ook vanuit het oogpunt van duurzaamheid. Toen ook de docent van de sector detailhandel wel wilde sloot Anneke aan. Nu zijn ze helemaal thuis bij de kringloop, op de recycleboulevard.

Praktijkvoorbeeld: een eigen winkel

Anneke zorgt ervoor dat alles tussen winkel en school soepel loopt. De leerlingen die stage komen lopen in de winkel worden ook door haar begeleid. Ze krijgt alle ruimte om zelf dingen te bedenken en op te zetten. “Eén van de dingen die we opgezet hebben is het maken van gereedschapsbakjes, kinderstoelen en krukjes van gebruikte pallets. Dat doen we in de lessen techniek, de producten kunnen vervolgens in de winkel worden verkocht”.

Met name de krukjes lopen nu heel hard.  “Ik bespreek dan met de docent techniek of er krukjes bijgemaakt kunnen worden. Maar we maken niet alleen eigen artikelen, we werken ook samen met de kringloopwinkel. Wij mogen uit alles wat ingebracht wordt spullen uitzoeken waar we wij van denken ‘die stoel of dat kastje kan nog mooier gemaakt worden’ of ‘dit kunnen we combineren om een cadeaupakketje van te maken’.

Imago ‘re-cycle, kringloop en tweedehands’ bij leerlingen

Voor de leerlingen bleek het wel even wennen, deze locatie op de recycleboulevard. “In het begin hoorde ik van leerlingen ‘hè bah, de kringloop, dat vind ik vies, dat vind ik niet leuk’. Om daar verandering in aan te brengen is Anneke erop gespitst de winkel mooi te maken en te houden.

“De locatie waar wij nu zitten is heel mooi georganiseerd, met mooie afdelingen. Het ziet er echt heel goed uit. We proberen er natuurlijk ook voor te zorgen dat Meester Jelles er ook mooi uit ziet, een eenheid is en een goede sfeer uitstraalt.”

“We merken nu ook dat leerlingen er goed op beginnen te reageren. Dat het niet iets alleen maar voor oude mensen is, maar dat zij het ook mooi vinden.”

“Dat proberen wij ook wel aan hen mee te geven: het is hier echt geen ‘oude bende’. Op school leren we de kinderen ook om dingen te restylen. Dan nemen wij bijvoorbeeld kleerhangers of fotolijstjes van Omrin mee die we die op school laten verven en beplakken. Zodat ze ervaren dat je die dingen weer mooi kunt maken en kunt verkopen.”

Lessen over hergebruik

Niet alleen voor de leerlingen die stagelopen is de winkel een uitkomst. Ook op school werken alle klassen met materiaal uit de kringloopwinkel. “Normaliter is dat binnen Vrijetijdsbesteding, een keuzevak waar leerlingen uit verschillende groepen aan deel kunnen nemen. Ze kunnen dan ook kiezen voor vissen, handlettering, modelbouw, enzovoorts. Door corona kan dat nu niet: de kinderen moeten in een vaste groep bij elkaar blijven. Hierdoor heeft de school het rooster aangepast.

“Nu krijgen alle klassen dankzij corona gedurende twee weken les over hergebruik. Ze mogen dan ook zelf producten maken. Zo geven we toch nog een positieve slinger aan deze situatie”.

Stages: van winkel tot fietswerkplaats en restaurant

Anneke en haar collega’s zorgen ervoor dat er alle weekdagen iemand van het team aanwezig is. Niet alleen voor de verkoop, maar ook om de leerlingen te begeleiden die stage komen lopen. “Wil je in een winkel werken of wil je graag iets technisch doen? Nou, wij hebben de ruimte om dat te onderzoeken,” zegt Anneke.

“We hebben een klein team met korte lijntjes, ook met de leiding van Omrin. Je werkt 1 op 2 hooguit, dus je kunt ook echt zien wat een leerling graag wil.”

De stagemogelijkheden beperken zich niet tot de winkel. “Ze mogen ook meedraaien in een fietswerkplaats of in het restaurant van Omrin (er zit een klein restaurantje in de kringloopwinkel) het is heel breed.

Ook ontvangt het winkelteam elke dag 1 of 2 leerlingen die als maatschappelijke stage het zwerfvuil rondom de kringloopwinkel komen opruimen.

Visie op duurzaamheid

De Brêge doet sowieso altijd mee met de week van de duurzaamheid, maar wil op meerdere fronten duurzaam werken. Zo bieden zij de leerlingen voorbeeld schoolfruit aan, om gezond eten te stimuleren. Per week komen er andere soorten fruit en groente. Elke dinsdag gaat een wisselend groepje leerlingen bezig met het verdelen van het fruit en kijken wat er verder mee te doen is. Leren over gezonde voeding past goed binnen het programma van deze ‘Gezonde School’.

“Als er aan het eind van de week fruit over is maken we er in de kookles smoothies of soep van. De rest gaat naar de dieren of mee naar huis. We kijken ook goed of we leermateriaal kunnen hergebruiken in plaats van ze nieuw aan te schaffen. Zo krijgen we bijvoorbeeld oude kaarsen van de kringloopwinkel die niet meer worden verkocht. Daar maken ze bij de les creatief weer nieuwe kaarsen van.”

De gouden tip

Stel dat andere scholen dit ook willen, welke tip kan Anneke hen meegeven? “Het is heel belangrijk dat de schoolleiding achter je staat. Onze directrice is heel enthousiast, collega’s die spullen over hebben voor de kringloopwinkel mogen die zelfs mee naar school nemen. Daar wordt het in bakken gezet en die neem ik weer mee naar de winkel.”

Lees meer over Meester Jelles via deze link van Spark the Movement.